Δημοσίευση

Δελτίο Τύπου ΕΤΕΚ

Αστοχία του φράγματος Μαυροκόλυμπου

Το Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου (ΕΤΕΚ) εκφράζει την ανησυχία του για την πρόσφατη αστοχία του φράγματος Μαυροκόλυμπου, ένα γεγονός που υπογραμμίζει τη σημασία της ορθής διαχείρισης και συντήρησης κρίσιμων υποδομών, όπως τα φράγματα, τα οποία διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο για τον τόπο μας. Τα φράγματα εξυπηρετούν ζωτικές ανάγκες για την ύδρευση, την άρδευση και τη διαχείριση υδάτινων πόρων, ενώ η ασφάλειά τους αποτελεί προϋπόθεση για την προστασία της ζωής και της περιουσίας των πολιτών.

Χωρίς να είναι η ώρα για καταλογισμό ευθυνών και χωρίς ίχνος κινδυνολογίας, υπενθυμίζεται ότι το φράγμα Μαυροκόλυμπου βασίζεται στη τεχνοτροπία του υγρού πύργου (wet shaft), η οποία εφαρμοζόταν ευρέως τις δεκαετίες του 50 και του 60. Παρόμοια φράγματα με την ίδια τεχνοτροπία, εκτός από το φράγμα του Μαυροκόλυμπου, είναι αυτά, των Πολεμιδιών, του Πωμού, της Αγίας Μαρίνας, της Αργάκας, καθώς και της Γερμασόγειας. Είναι κρίσιμο να πραγματοποιηθούν άμεσα εμπεριστατωμένοι τεχνικοί έλεγχοι σε όλα τα φράγματα με την ίδια τεχνοτροπία με αυτό του Μαυροκόλυμπου, και τα εν λόγω συστήματα άμεσα να αναβαθμιστούν ή να αλλαχτούν. Σημειώνεται ότι, το σύστημα εκκένωσης του φράγματος Γερμασόγειας έχει ήδη διαφοροποιηθεί και αυτό είναι προς τη σωστή κατεύθυνση.

Επιπρόσθετα τονίζεται ότι για την αποφυγή παρόμοιων περιστατικών, κρίσιμης σημασίας είναι και η τακτική παρακολούθηση και επιθεώρηση της λειτουργίας των φραγμάτων με τα κατάλληλα όργανα μετρήσεως και παρακολούθησης (ενοργάνωση). Προς το σκοπό αυτό τονίζεται ότι  το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ) θα πρέπει να στελεχωθεί κατάλληλα με  εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό, ώστε να υπάρχει επαρκής επίβλεψη και αξιολόγηση της κατάστασής τέτοιων κρίσιμων υποδομών όπως είναι τα φράγματα. Η δημιουργία εξειδικευμένου συνεργείου αφοσιωμένου στην προβλεπτική, προληπτική και προγραμματισμένη συντήρηση των μεγάλων αυτών υποδομών θεωρείται επιβεβλημένη. Παρόλο που το 2020 αναθεωρήθηκε η νομοθεσία για τη διενέργεια ελέγχων σε φράγματα στη βάση νομοθεσιών άλλων Ευρωπαϊκών χωρών θα πρέπει να δημιουργηθούν και οι κατάλληλες συνθήκες που θα επιτρέπουν την πιστή εφαρμογή της.

Το γεγονός ότι ετοιμάζονται Σχέδια διαχείρισης κινδύνων σε σχέση με τα φράγματα στο πλαίσια εφαρμογής της Οδηγίας για τις Πλημύρες είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Η πρόβλεψη διαρροής νερού στο φράγμα Μαυροκόλυμπου αποτελεί ένα καίριο ερώτημα.  Η διαρροή προήλθε από τον σωλήνα διοχέτευσης αέρα (vent pipe) στη δικλείδα εκκένωσης. Ο σωλήνας αυτός βρίσκεται μέσα στο νερό και δεν είναι δυνατό να επιθεωρηθεί. Ενδεχομένως το πρόβλημα αυτό να μπορούσε να αποφευχθεί σε περίπτωση που διατίθεντο οι κατάλληλοι πόροι, τόσο οικονομικοί όσο και σε ανθρώπινο δυναμικό ούτως ώστε οι αρμόδιες Υπηρεσίες να αναπτύξουν την κατάλληλη κουλτούρα προληπτικής συντήρησης και αναβάθμισης των  υποδομών ύδατος ειδικότερα μετά από μεγάλη χρονική περίοδο που βρίσκονται σε λειτουργία.

Καταληκτικά το ΕΤΕΚ καλεί το αρμόδιο Υπουργείο όπως:

• Προχωρήσει σε πλήρη διερεύνηση της διαρροής νερού του φράγματος Μαυροκόλυμπου και δημοσιοποιήσει τα ευρήματα του.
• Διασφαλίσει την ενίσχυση του ΤΑΥ με το απαιτούμενο επιστημονικό και εξειδικευμένο προσωπικό.
• Δημιουργήσει τις προϋποθέσεις που να διασφαλίζουν την εφαρμογή της νομοθεσίας σχετικά με την προβλεπτική και προληπτική συντήρηση μεγάλων υποδομών, όπως τα φράγματα.
• Δρομολογήσει τακτικούς ελέγχους και εκτεταμένες αξιολογήσεις για τα φράγματα, δίνοντας έμφαση σε αυτά που παρουσιάζουν παρόμοιας τεχνοτροπίας κατασκευή και διαθέσει τα ανάλογα κονδύλια για την άμεση βελτίωση/τροποποίηση/αλλαγή ανάλογα με την περίπτωση.

Η προστασία των πολιτών και των κρίσιμων υποδομών πρέπει να αποτελέσει απόλυτη προτεραιότητα του κράτους, και το ΕΤΕΚ δηλώνει έτοιμο να συνδράμει με την επιστημονική του εμπειρογνωμοσύνη.